Literatuur Archives

Mijmeren over Mulisch

27 oktober 2014LiteratuurDe Grote Drie, DELA, Frieda Mulisch, Harry Mulisch

Schrijver Harry Mulisch staat bij velen van ons natuurlijk bekend als een van De Grote Drie, de naam die literatuurcriticus Kees Fens gaf aan Mulisch, Willem Frederik Hermans en Gerard Reve als de grootste schrijvers van de naoorlogse literatuur. In de loop der jaren is er logischerwijs dan ook veel over de persoon achter boeken als ‘Het Stenen Bruidsbed’ en ‘De Aanslag’ geschreven. Maar wist je al dat Mulisch het zijn kinderen verbood om spaghetti te snijden? Of dat hij met zijn vrouw in de woonkamer danste? Interessante feiten die we nu leren kennen dankzij een nieuwe serie artikelen van levensverzekeraar DELA, waarbij er met nabestaanden wordt teruggeblikt op het leven van overleden bekende Nederlanders.

Een vertekend beeld

De serie de appel en de boom, waarbij dochter Frieda herinneringen ophaalt aan haar vader Harry Mulisch. Daaruit blijkt vooral dat het beeld wat de gemiddelde Nederlander over de schrijver via de media voorgeschoteld kreeg niet helemaal correct was. Een opmerking als “Ik lijk niet op God, God lijkt mij!” werd bijvoorbeeld geïnterpreteerd als arrogantie, terwijl Frieda er onmiddellijk de scherpe humor van haar vader in herkende. Dat vertekende beeld frustreerde Frieda overigens wel. Op een gegeven moment wilde ze zelfs een open brief sturen om de wereld te laten weten hoe haar vader écht was.

frieda-mulisch — Frieda Mulisch vertelt graag over haar vader na zijn dood.

Wijze lessen van papa

Ondanks dat haar vader thuiswerkte had Frieda’s vader geen grote rol in de opvoeding van haar en haar zus Anna. Door zijn werk was hij constant in gedachten verzonken en waren huishoudelijke bezigheden niet aan hem besteed. In de periode dat haar ouders scheidden en zij bij haar vader achterbleef groeiden ze echter veel meer naar elkaar toe. In haar opvoeding was Harry Mulisch heel vrij en geïnteresseerd in het doen en laten van zijn dochter, al zat hij haar niet enorm achter de vodden wat betreft haar schoolprestaties. De belangrijkste les die ze van hem meekreeg? ‘Volg je hart, ga op zoek naar je talent en gebruik het. Daar heb je geen diploma voor nodig.’, aldus Mulisch (PDF).

De jaarlijkse Frankfurter Buchmesse

14 oktober 201427 oktober 2014Boeken, LiteratuurFrankfurter Buchmesse, Ida Simons, Nederlandstalige literatuur

Het Nederlandse boek wat het beste verkocht heeft op de jaarlijkse Frankfurter Buchmesse – de belangrijkste boekenbeurs ter wereld – is De dwaze maagd van schrijfster Ida Simons. De, dit jaar in Finland gehouden, boekenbeurs is met 280.000 bezoekers de grootste ter wereld. Volgend jaar zal de beurs in Indonesië gehouden worden.

In teken van de Nederlandstalige Literatuur

In 2016 staat de Frankfurter Buchmesse voor het eerst sinds 1993 in het teken van de Nederlandstalige literatuur. Toen dit voor het laatst het geval was, in 1913, heeft dit voor schrijvers als Cees Nooteboom, Harry Mulisch en Hugo Claus veel internationale belangstelling opgeleverd. Hopelijk is dat ook het geval voor de huidige generatie schrijvers van Nederlandstalige literatuur.

Frankfurter Buchmesse 2014

Dit jaar lag de nadruk niet op digitalisering en crisis maar meer op waarheden over rust en gezondheid, volgens Martine Koelemeijer. Ze zegt dat de trend die zij gezien heeft vooral ging over de controle over het leven op te pakken door bijvoorbeeld ziekten te voorkomen in plaats van te genezen.

“Wat ik zorgelijk vind is dat je steeds meer depressies en burn-out bij tieners ziet. Problemen die je vroeger bij veertigers zag, komen nu steeds vaker bij jongeren voor.”

Op de beurs was het rustig maar desalniettemin wordt de beurs wel als effectief, positief en kwalitatief omschreven.

De Ontdekking van de Hemel – Harry Mulisch

9 oktober 201427 oktober 2014Boeken, LiteratuurDe Grote Drie, De Ontdekking van de Hemel, Harry Mulisch

Het 900 pagina’s tellende boek, ‘De Ontdekking van de Hemel’, wat eerder al verfilmd was wordt nu ook uitgebracht in een toneelstuk. Waldemar Torenstra vertolkt de hoofdrol van Onno Quist in de toneelbewerking van schrijver Mulisch.

Vriendschap, liefde en geluk

Het verhaal gaat over Onno Quist (Waldemra Torenstra) en Max Delius (Sieger Sloot). Deze beste vrienden worden beiden verliefd op Ada Brons. Een getalenteerde cellist. Na een relatie gehad te hebben met Max begint zij aan een avontuur met Onno. Al snel komt ze erachter zwanger te zijn. Maar van wie? Naast het niet weten wie de vader is, is het ook onbekend welke missie dit kind te wachten staat. Waldemar Torenstra zegt zelf het volgende over het toneelstuk;

“Het slaat nergens op dat je hier een toneelstuk van wilt maken, het is natuurlijk niet te doen: zo’n dik boek. Maar het leek me wel een enorme uitdaging en ik ben er altijd wel voor om dingen te doen die net iets te ingewikkeld zijn.”

Naast Onno Quist en Max Delius is Mulisch zelf ook een karakter in de vertoning. Hij wordt gespeeld door Genio de Groot.

Castellum

De voorstelling zal gehouden worden in Castellum. Hieraan vooraf is er een mogelijkheid voor de bezoekers om een inleiding te bezoeken. Voor meer informatie kunt u terecht op de website van theater Castellum.

De Grote Drie: Gerard Reve

6 augustus 20146 augustus 2014LiteratuurDe avonden, De Grote Drie, De Ondergang van de Familie Boslowits, Gerard Reve

De in 1923 in Amsterdam geboren Gerard Reve, destijds nog Gerard van het Reve geheten, wordt gerekend tot de grootste Nederlandse auteurs in het naoorlogse tijdperk. Samen met Harry Mulisch en Willem Frederik Hermans vormt hij zelfs de ‘Grote Drie’ van die periode.

Bewonderd en beschimpt

Twee van de bekendste werken van zijn hand zijn De avonden: een winterverhaal uit 1947, en De Ondergang van de Familie Boslowits uit 1950. Voor De avonden ontving Reve in 1947 de Reina Prinsen Geerligsprijs, en voor zijn gehele oeuvre kreeg hij in 1969 de P.C. Hooftprijs toegekend. Een opmerkelijke actie was dat hij De avonden in 1991 voorlas op de radio, waar hij tien uur over deed. Reves werk was echter niet onomstreden: de religieuze en seksuele thematiek (en de combinatie daarvan) in sommige van zijn boeken en zijn soms provocerende uitspraken waren geregeld voer voor publieke debatten.

Laatste levensjaren

Vanaf 1997 leed Reve aan Alzheimer. Na een hartoperatie in 1998 ging zijn gezondheid steeds verder achteruit, totdat hij uiteindelijk in 2006 in verzorgingstehuis Sint-Vincentius in Zulte, België, overleed. Hij werd begraven in Machelen, tevens in België. Hieronder een stuk over Gerard Reve, gepubliceerd door OUTtv: een zender die zich vooral richt op homoseksuelen.

De Grote Drie: Harry Mulisch

27 juni 20147 augustus 2014LiteratuurDe aanslag, De Grote Drie, De zaak 40/61, Harry Mulisch, Het stenen bruidsbed

Harry Mulisch werd in 1927 geboren in Haarlem als zoon van een Oostenrijks-Hongaarse collaborerende vader en een Duits-joodse moeder. Deze afstamming bracht hem in een opmerkelijke positie tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zijn groot- en overgrootmoeder van moederskant werden naar concentratiekampen gedeporteerd. Mulisch’ achtergrond zou later een grote rol gaan spelen in zijn literaire werken. Een bekende uitspraak van hem is: “Ik ben de Tweede Wereldoorlog”. Mulisch wordt samen met Willem Frederik Hermans en Gerard Reve gezien als de ‘Grote Drie’.

Bekende werken

Mulisch schreef zijn eerste verhaal reeds toen hij nog op school zat. Internationale bekendheid verwierf hij met onder andere Het stenen bruidsbed (1959) en De zaak 40/61 (1961), maar hij werd haast tot literaire god verheven na de publicatie van zijn bekendste boek De aanslag (1982). Dit werk oogstte grote lof van critici in binnen- en buitenland.

Persoonlijk leven

In 1971 trouwde Mulisch voor het eerst. Uit dat huwelijk kreeg hij twee kinderen. Van 1987 tot aan zijn dood was hij met zijn tweede vrouw samen, met wie hij een zoon kreeg. Ook had hij vier achterkleinkinderen. In 2010 overleed Mulisch aan kanker, op 83-jarige leeftijd. Hieronder een video uit De Wereld Draait Door met komische fragmenten uit het leven van Harry Mulisch.

De Grote Drie: Willem Frederik Hermans

2 mei 20147 augustus 2014LiteratuurAlgemeen Handelsblad, De Grote Drie, Willem Frederik Hermans

Willem Frederik Hermans, of kortweg W.F. Hermans genoemd, werd geboren in Amsterdam in 1921. Hij stond bekend om de grote veelzijdigheid aan teksten die hij schreef: van essays tot romans en van toneelstukken tot poëzie. Ook was hij fervent fotograaf en was hij in 1955 gepromoveerd in de wis- en natuurkunde met een Franstalig proefschrift. Als scholier was hij begonnen verhalen te schrijven voor de schoolkrant, en had hij een verhaal naar het Algemeen Handelsblad gestuurd dat het publiceerde. Hij is één van de ‘Grote Drie’, die verder uit Harry Mulisch en Gerard Reve bestaat.

Amsterdam, Parijs en Brussel

Tijdens zijn leven verhuisde Hermans meerdere malen, ook naar andere landen. In zijn geboortestad Amsterdam was hij jarenlang een persona non grata omdat hij de culturele boycot van Zuid-Afrika ten tijde van de apartheid had verbroken. Hermans woonde verder onder andere in Parijs, Brussel en Groningen.

Biografische elementen

In diverse van zijn werken verwerkte Hermans gebeurtenissen en personen uit zijn eigen leven. Zo beviel in 1954 zijn vrouw van een doodgeboren zoontje, een dieptepunt in zijn leven dat hij een plek gaf in De donkere kamer van Damokles (1958). In dat boek komt de zoon van hoofdpersoon Osewoudt ook dood ter wereld. Ook riep Hermans een alter ego in het leven, genaamd Richard Simmillion, dat de hoofdpersoon werd van een aantal autobiografische verhalen. Hermans overleed in 1995 in Utrecht. Hieronder een video van verschillende momenten van W.F. Hermans.